‘Jaz Watson!’ snauwde hij. ‘Ga aan je werk! Jij moet juist extra je best doen. En hou op met andere kinderen af te leiden die…’ Hij wilde net een hele preek gaan houden over hoe belangrijk Engels was voor onze toekomst (gaap) toen de deur van het klaslokaal openging en we gered werden door mevrouw C. ze had een meisje bij zich dat het schooluniform droeg en een bijpassende blauwe hoofddoek.

Als Nadima in de brugklas van Jaz komt weet Jaz meteen dat ze vriendinnen zullen worden. Er is alleen één probleem, een best groot onhandig probleem. Ze spreken elkaars taal niet. Gelukkig is Jaz heel vindingrijk – zelf zegt ze dat dat door haar dyslexie komt. Ze delen in de pauze de chocola van Jaz en het Turks fruit van Nadima en daar heb je helemaal geen woorden bij nodig. Ook worden ze heel handig in emoticontaal op hun telefoon.

Waar dit boek allemaal over gaat? Over hoe het is als je als kind je land voor een oorlog moet verlaten. Hoe lastig het is als je beste vriendin ineens een ándere beste vriendin heeft. Het gaat over Google Translate (en wat daar allemaal mis mee kan gaan), over een opdracht bij de dramales, over feestjes (wie nodig je uit en wie niet?), over dyslexie, over een liefdadigheidswedstrijd én over ‘Turks chocofruit’.

Spreek je chocola? is een grappig en vrolijk boek over leuke en niet-leuke dingen die brugklassers meemaken. Maar het gaat ook over serieuze, verdrietige dingen. Nadima is gevlucht uit Syrië. Wat doet dat met je als er tijdens een feestje vuurwerk wordt afgestoken? Als je voor school een stamboom moet tekenen en jij familieleden in de oorlog hebt verloren?

Jaz leert steeds meer over Nadima’s leven in Syrië:

‘Hadden jullie een groot huis?’

Ze schudde haar hoofd.

‘Geen huis. Flat. Iedereen flat. Alleen rijke mensen huis.’

‘Waren jullie dan niet zo rijk?’

‘Nee, niet rijk!’ zij ze lachend.

‘Waren jullie arm?’

‘Nee!’ riep ze geschokt uit. ‘Snoepwinkel heel goed!’

De schrijver van dit boek is Cas Lester.

Tip voor leerlingen

Lees aan de klas een stukje voor over Google Translate, bijvoorbeeld halverwege blz. 134 tot 137. Vertel de klas ook hoe het afloopt. Was het briefje goed vertaald?