Van stilte naar steun: hoe Stichting Avrasya vrouwen versterkt
Stichting Avrasya is opgericht door Fatma Aktas, voortgekomen uit een diepe overtuiging: vrouwen die te maken hebben met armoede, uitsluiting of culturele taboes verdienen een veilige plek en gelijke kansen. De organisatie is ontstaan van vrouwen, voor vrouwen geïnspireerd door Fatma’s persoonlijke ervaringen en haar betrokkenheid bij de kwetsbaren in haar omgeving.
Als kind leerde Fatma al van haar moeder wat het betekent om te zorgen voor anderen. Haar moeder hielp jarenlang vrouwen en gezinnen in een arm dorp in Noordoost-Turkije, door hen koeien, geiten of kippen te geven, of te ondersteunen bij het aanleggen van moestuinen. Wat zij gaf, gaf ze in stilte. Pas na haar overlijden werd duidelijk hoeveel vrouwen dankzij haar hulp weer hoop kregen. Tegelijk werkte zij keihard in een visfabriek in Scheveningen, waarbij een groot deel van haar loon naar anderen ging. Delen, zorgen voor elkaar, en niet wegkijken bij armoede dat is de levensles die Fatma van huis uit meekreeg.
Fatma herinnert zich haar jeugd als jong meisje dat vaak moest tolken voor haar ouders en andere familieleden. De eerste generatie gastarbeiders sprak nauwelijks Nederlands en bleef daardoor vaak buiten de samenleving staan. Het idee dat ze tijdelijk waren, leefde lang door maar ondertussen bleven ze. Zonder écht mee te mogen doen.
Wat Fatma vooral raakt, is het enorme taboe rondom armoede in veel migrantengezinnen. Geldzorgen worden verzwegen, uit schaamte. Eén schrijnend verhaal is haar altijd bijgebleven: een vrouw, net in Nederland, had geen eten voor haar kinderen. Uit angst voor gezichtsverlies vulde ze een pan met water en stenen, zodat het leek alsof ze aan het koken was. Dagenlang ging ze met haar kinderen langs familieleden zonder te zeggen wat er echt aan de hand was. Pas toen haar man meel regelde, kon ze weer brood bakken. De schaamte was groter dan de honger.
Juist die schaamte ziet Stichting Avrasya nog altijd als een van de grootste barrières. Veel vrouwen durven geen hulp te vragen, ook als de nood hoog is. Ze voelen zich mislukt, bang dat buren of familie erachter komen. Zelfs een aanvraag doen bij de Voedselbank voelt voor velen als een onoverkomelijke stap.
Daarom zetten Fatma en haar team in op een veilige omgeving. Ze organiseren huisbezoeken, lotgenotengroepen en vertrouwelijke gesprekken zodat vrouwen hun verhaal durven delen, zonder oordeel of schaamte.
Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat armoede niet alleen een gebrek aan geld is. Het gaat ook over onwetendheid: niet weten waar je recht op hebt, hoe het systeem werkt. Zeker als je de taal niet spreekt en sociaal geïsoleerd bent. En armoede heeft helaas diepe psychische gevolgen. Eenzaamheid, depressie, en in sommige gevallen zelfs suïcidale gedachten. Daar wordt zelden over gesproken, maar het is een realiteit die levens kost.
Bij Stichting Avrasya draait het daarom om meer dan alleen overleven. Fatma en haar team werken aan herstel, eigen kracht en toekomstperspectief. In leefstijlprogramma’s en spaarkringen leren vrouwen samen hoe ze bewust met geld kunnen omgaan, een buffer kunnen opbouwen en financiële regie terugkrijgen. Met de ‘levensboom’ brengen ze inkomsten en uitgaven in kaart op een manier die begrijpelijk, respectvol en veilig is.
Want echte verandering begint niet in beleidsnota’s of vergaderzalen. Die begint in huiskamers, buurthuizen, klaslokalen en gemeenschapscentra. Daar waar mensen elkaar ontmoeten, ervaringen delen en de schaamte los durven laten. Daar waar armoede haar gezicht krijgt, en ruimte ontstaat voor verbinding en hoop dankzij gedreven vrouwen zoals Fatma Aktas en de gemeenschappen die zij steunt.
