Soms lijkt het alsof een boek een eigen verhaal vertelt nog voordat de eerste pagina is omgeslagen. Zo is het ook met Blauw Brengt Ongeluk, een ontroerend en hoopvol verhaal over opgroeien in armoede. We spraken met de auteur over haar inspiratie, het schrijfproces en de impact van haar boek.

Angelique van Dam begint met een persoonlijke bekentenis: “Ik liep al een tijdje rond met het idee om een boek te schrijven over opgroeien in armoede, iets wat ik zelf als kind heb meegemaakt. Lange tijd hield het persoonlijke aspect me tegen. Het voelde te dichtbij, te kwetsbaar. Maar toen armoede steeds vaker in het nieuws kwam, realiseerde ik me dat er geen enkel kinderboek was dat dit thema vanuit het perspectief van een kind behandelde. Dat was het moment waarop ik besloot: dan schrijf ik het zelf.”

Het resultaat is een boek dat niet alleen raakt, maar ook gesprekken op gang brengt. “Ik hoopte dat het een boek zou worden waardoor er in de klas, tussen ouders en kinderen, en onder kinderen zelf gepraat zou worden over armoede. Tegelijkertijd wilde ik een boodschap van hoop meegeven. Elk kind verdient het om zich in een personage te herkennen, en armoede mag geen taboe blijven.”

Persoonlijke ervaring als basis

De gevoelens en ervaringen van Elif, het hoofdpersonage, zijn met grote precisie en realisme beschreven. Dat komt niet uit de lucht vallen, legt de auteur uit. “Veel van Elifs gevoelens komen uit mijn eigen ervaringen. Ik weet hoe het voelt om niet mee te kunnen doen met activiteiten, geen geld te hebben voor nieuwe trends of cadeautjes, en de schaamte die daarbij komt kijken. Maar ik wilde geen zielig verhaal schrijven. Armoede kan je ook creatief maken, omdat je andere manieren moet vinden om dingen op te lossen. Wat ik vooral wilde belichten, was de schaamte die vaak met armoede gepaard gaat.”

Het perspectief van een kind was een bewuste keuze. “Ik wilde het verhaal echt vanuit de ogen van een kind laten zien, zodat het herkenbaar en toegankelijk is voor jonge lezers.”

Symboliek en kracht van verhalen

De blauwe envelop, een terugkerend element in het boek, staat symbool voor de financiële problemen waarmee Elif en haar moeder worstelen. “Het is de gevreesde envelop van de Belastingdienst. Ik gebruikte dit als haakje om uit te leggen waarom Elif en haar moeder in armoede leven. Ik wilde echter geen verhaal schrijven over hoe je in armoede terechtkomt, maar over hoe het voelt om in die situatie te zitten.”

De keuze om de oorzaak buiten de schuld van Elifs moeder te plaatsen, werd geïnspireerd door de toeslagenaffaire. “Er kunnen zoveel redenen zijn waarom je in armoede leeft. Ik wilde een toegankelijk verhaal schrijven dat begrip en empathie oproept.”

Impact in de klas en daarbuiten

Sinds de publicatie van Blauw Brengt Ongeluk heeft de auteur overweldigende reacties ontvangen. “Ik heb zoveel mooie reacties gehad! Van leerkrachten die hun gesprekken met de klas hebben aangepast, tot ouders die dankzij het boek waardevolle gesprekken met hun kinderen hebben gevoerd. Een meisje vertelde me dat ze het boek samen met haar vader had gelezen. Hij werkt bij de Belastingdienst, en ze vroeg hem of hij Elif en haar moeder kon helpen.”

Het boek is inmiddels opgenomen in de leskist Kansrijk, een bijzondere eer voor de auteur. “Ik wist niet eens dat de leskist bestond, maar ik vind het geweldig dat kinderen op deze manier meer leren over armoede. Boeken zoals dit kunnen helpen het taboe te doorbreken. Door erover te praten, leren kinderen dat ze niet de enige zijn en dat hulp dichtbij kan zijn.”

Een boodschap van hoop

Aan het einde van ons gesprek deelt de auteur een boodschap voor kinderen zoals Elif die zich zorgen maken over geld of zich schamen voor hun situatie. “Praat erover. Dat lucht op, en er is altijd wel iemand die je kan helpen. Dat is ook wat ik in mijn brief aan de lezers achter in het boek heb geschreven.”

Met Blauw Brengt Ongeluk heeft de auteur niet alleen een belangrijk verhaal verteld, maar ook een gesprek geopend. Een verhaal dat raakt, inspireert en hoop geeft.